5 dakikalık hata ömrünüzden 7 yıl götürüyor

Bloga yazmayalı yıllar olmuş. Bu yazımda bir çeviri çalışması yaptım. Şuradaki yazı beni etkilediği için paylaşmak istedim.

Hepimiz uzun yaşamak istiyoruz değil mi?  Hepimiz sağlıklı yaşamak ve mümkün olan en yüksek yaşam kalitesine sahip olmak istiyoruz. En azından, hepimizin bunu istediğini varsayıyorum.

Tekrar tekrar ve açık açık yapılan tüm uyarılara rağmen, nüfusumuzun en az %40'ı, hayatlarımızı yıllarca budadığını bildiğimiz bu her yönden zararlı alışkanlıktan kaçınamıyor.

Evet sigaradan bahsediyorum. Ülkemizde TÜİK verilerine göre, her 5 kişiden en az 2'si sigara tiryakisi görünüyor. Çok vahim bir tablo. Her ailede en az 1-2 sigara tiryakisi var yani. 

Peki insanlar sigaraya nasıl başlıyor? En azından bir kerelik denemeyle tabii ki. 

Bu sorun dünyada da araştırmalara konu oluyor.  Bilim, tek bir sigara denemesinin (cidden sadece bir tane) insan ömrünü yıllarca kısaltan bir alışkanlığa dönüşme ihtimalini ortaya koymuş durumda. 

Yazıya göre İngiltere merkezli iki çalışmada araştırmacılar, sigarayı deneyenlerin en az % 60'ının günlük sigara içmeye başladıklarını ve bu günlük alışkanlıklarının ortalama yaşam süresinden 7 yılı alıp götürdüğünü bilimsel yöntemlerle ve verilere dayandırarak bulmuşlar.  

İlk olarak, 7 yıl...

İlgili araştırmada, 600.000'den fazla insanın biyolojik verileri ve yaşam ömürleri incelenmiş. İnsanların yaptıkları iki şeyden hangisinin ömür üzerinde en olumsuz etkiye sahip olduğu bulunmuş: (1) sigara içme ve (2) aşırı kilolu olmalarına neden olan davranışlar. 

Bu bilgi sağlam veriye dayandırılmış. Araştırmacılar, çok sayıda insanın verilerini inceledikleri için, sigara içme alışkanlıklarına veya çevrelerine dayanarak insanların yaşam sürelerini sigarayla ilişkilendirmeyi başarmışlar.

 Çalışma, geçtiğimiz 2017 Ekim ayında Nature dergisinde yayınlanmış. Araştırma ekibinden Dr Peter Joshi şöyle diyor: "Çalışmamız, yaşam tarzı seçimlerinin nedensel etkisini tahmin etmiştir. Günlük ortalama bir paket sigara içmek, ömrünüzü 7 yıl kısaltırken, vücut ağırlığınızdan bir kilo kaybetmeniz ömrünüzü iki ay arttıracaktır." 

Ve sonra, %60...

Bu arada, sigarayla ilgili ikinci bir çalışmada, Londra Queen Mary Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, ABD, İngiltere ve Avustralya'daki 215.000'den fazla insanın diğer tıbbi araştırmalarda sağladıkları bilgileri incelemişler.
 
Veriler, yalnızca-bir-kere bile olsa sigarayı deneyen insanların yüzde 60 ile yüzde 77 oranında, geçici de olsa günlük sigara içicilere dönüştüğünü göstermiş.
  
Wolfson Önleyici Tıp Enstitüsünden baş araştırmacı, profesör Peter Hajek, "Bu, tek bir deneyimle sigaranın ciddi bir bağımlılık yaptığının, bu kadar geniş bir veri setiyle belgelendiği ilk çalışmadır" diyor. Çalışma, geçtiğimiz sene Nikotine & Tobacco Research dergisinde yayınlanmış. 

İyi haber (ve kötü haber)

Bu sonuçlar, hem sigarayı deneyen insanlar hem de en azından geçici-tiryaki olan çoğunluk için kötüye işaret ediyor.  Fakat iki olumlu gelişme bu vahim sonuçları bir nebze olsun hafifletiyor.
 
1. Sigarayı yalnızca-bir-kere deneyen insanların yüzdesi son yıllarda keskin bir düşüş göstermiş.  
2. Sigara içmeye başlamış olsanız bile, "7 yıl" çalışması, sigarayı başarıyla bırakan insanların zamanlarının çoğunu veya tamamını geri alabileceğini keşfetmiş.

Esas kötü haber şimdi geliyor! Sigara alışkanlığı geliştiren ve bırakmaya çalışanların yalnızca % 20'si gerçekten başarıyormuş. Diğer taraftan, bu oran, son on yılın ortalaması olan %15'in üstünde. Ve bu büyük bir iyileşme olarak görülüyor.

Peki o ilk hatayı yapmak ne kadar uzun sürüyor? Yani yalnızca-bir-kere sigara içmek? Belki 5 dk.

Geçmişte bazen veya tesadüfen sigara içmişseniz ve uzatmadan bıraktıysanız ve geriye dönüp özlem duymadan hayatınıza devam ettiyseniz, kendinizi şanslı olanlar arasında sayın. Artı 7 yılınızın ve sigarasız yaşam kalitenizin tadını çıkarın.